Ümumi iş - Fotokitab

Bir neçə fotojurnalist Azərbaycanda ilk dəfə olaraq seçkiləri fotolarla təsvir edən fotokitab hazırlayıb. Bu fotokitabda ortaya qoyulan problem texniki və məzmun baxımından professional fotolarla təsvir olunduğu üçün bu layihə fotojurnalistlər üçün də xüsusi maraqla qarşılanacaq. Fotokitabda vətəndaş jurnalistikasından da istifadə edilib.

2010-cu il Parlament seçkilərini özündə təsvir edən bu fotokitab 26 X 21 sm formatda, 112 səhifədə nəşr olunacaq. Bu kitabın nəşri üçün artıq vaxtından əvvəl anonim çap evi ilə razılıq əldə edilib. Kitab ideya və dizayn baxımından “World Press Photo” illik məcmuəsindən təsirlənir.

Fotokitab pulsuz yayım üçün nəzərdə tutulur.

Fotokitabın təqdimatı Norveç İnsan Haqları Evində və ya Azərbaycan Media Mərkəzində təşkil olunacaq. Kitabın təqdimatı ilə yanaşı görülən işlərdən 5-6 dəqiqəlik səsli fotosessiya göstəriləcək və həmçinin bu fotolardan ibarət sərgi açılacaq. Bu təqdimat zamanı həmçinin şəffaflıq naminə əldə etdiyimiz maddi vəsaitin iştirakçılar qarşısında hesabatı veriləcək.

İndi bir çətinlik var:

Çadra problemi və onun görünməyən səbəbləri

Son zamanların ən aktual mövzusu çadra məsələsi oldu. Ölkənin müxtəlif yerindəki etirazlar cəmiyyət üçün gözlənilməz idi. İlk baxışdan bu hakimiyyətin növbəti oyunu kimi qarşılana bilər. (Wikileaks məsələsinə görə qərbə "görürsünüzmü, biz olmasaq bunlar gələ bilər" mesajı.)

Hadisələr çox güman ki, çoxdan bəri ölkənin ən strateji postunu tutmuş Misir Mərdanov`un qurban verilməsi və dindarlara cüzi güzəştlər edilməsi ilə sonuclanacaq və məsələ "həllini tapacaq".

Amma bütün hallarda, bu insanlar artıq küçələrə çıxırlar və çıxmaqdadırlar. Bu olanlar günün birində kontroldan çıxa və ölkədə qurulacaq teokratik rejimə doğru gedə bilər.

Beləliklə, görünən səbəb çadradır, bəs görünməyən nədir?

Turgut Er`in "Azadlıktan Tiranlığa" kitabı barədə

Turgut Er`in "Azadlıktan Tiranlığa" kitabını bitirdim. Əslində bizim kimi balaca ölkə barədə hər nə yazılsa cəmiyyətimizdə rezonans doğura bilər. Bu kitab da o cümlədən; hakim partiyanı dilxor edib, müxalif qüvvələrdə isə eyforiyaya səbəb olub.

Kitabda Azərbaycan tarixinin kifayət qədər önəmli sayıla biləcək dövrünə (1994-2000) işıq tutulmağa cəhd edilib.

Könül istərdi ki, bu dövr barədə daha professionalca yazılmış bir kitab oxusun. Çünki T.Er`in kitabında elmilikdən əsər-əlamət yoxdur. Əslində müəllifin niyyətinin müsbət olduğu hiss olunur. Amma həm də o hiss olunur ki, kitab soyuqqanlılıqla deyil, emosiya ilə, saflıq və sadəlövhlüklə yazılıb. Kitab boyu azərbaycanlılara sevgi, rəğbət leytmotiv kimi keçir. Amma kitabın konkret xalqa (xüsusən də onun etnik mənsubiyyətinə görə) rəğbət və sevgi ilə yazılmasının özü MÜƏLLİF BİTƏRƏFLİYİnə kölgə salır. Paradoksal haldır ki, bunlarla yanaşı kitabda Azərbaycan cəmiyyətinə münasibət baxımından kifayət qədər ciddi səhvlər buraxılıb. Hətta bəzən müəllifin 7 il Azərbaycanda yaşamasına insan inana bilmir. Əlbəttə kitabın ilk cümləsi olan "Ben bir tarihçi değilim"ə görə müəllifi qınamamaq da olardı. Lakin kitabda o qədər qeyri-dəqiqliyə, hətta məsuliyyətsizliyə yol verilib ki, bütün bunları yazmaya bilmədim. Sadaladığım nöqsanlar həm də ona görə təəssüfləndiricidir ki, müəllifə qarşı olan inamsızlıq onun kitabda təqdim etdiyi bəlkə də (ya da bəlkəsiz) dəyərli və doğru informasiyalarına da kölgə salır.

Əvvəla, ondan başlayaq ki, müəllifin tənqid konteksti çox primitivdir - o, bütün məsələlərə "Türkçülük" kontekstindən baxır, insanları türkçü olmamaqda qınayır, ya da əksinə türkçü olduqlarına görə tərifləyir. Halbuki Azərbaycanın bu gün ən az ehtiyac duyduğu ideologiyalardan biri də elə türkçülükdür. İndi kitabda altını cızdığım hissələri təqdim edirəm:

Səmimilik...

Bəzən bir-birimizi tam səmimi olmamaqda qınayırıq.

Amma sizə elə gəlmir ki, mütləq səmimiyyət heyvanlara xasdır?

İnsan nə qədər özünün ilkinliyindən, primitivliyindən, statik canlılığından uzaqlaşır, inkişaf edirsə, eyni zamanda da mürəkkəbləşir və o qədər də başqalarının (əsasən də daha primitiv düşüncəlilərin) nəzərində onun qeyri-səmimi görünmə olasılığı çoxalır...

Geridə qalmış cəmiyyətlərin üzvləri də inkişaf etmiş cəmiyyət üzvlərini elə görürlər. Amma başa düşmürlər ki, qarşılarındakı cəmiyyət uzun yol keçərək, təcrübə vasitəsilə yeni vərdişlər əldə edib, ümumi əcdadımızdan daha çox uzaqlaşıb...

Amma "yalan" və "qeyri-səmimilik" anlayışlarını da qarışdırmayaq...

Fotonun mənbəsi.